Lactose intolerantie na een gastric bypass operatie

In dit artikel licht ik toe wat een lactose intolerantie inhoudt. Ik bespreek daarbij wat de klachten zijn bij een lactose intolerantie en  waarom deze klachten kunnen ontstaan na een maagomleiding. Daarnaast licht ik verder toe waar je op kunt letten als er een lactose intolerantie is vastgesteld.

Even om bij het begin te starten: wat is lactose?

Lactose is een andere naam voor melksuiker. Melksuikers komen (surprise) voor in melk(producten).

Ze komen voornamelijk voor in de volgende melkproducten:

• volle, halfvolle en magere melk en karnemelk
• geitenmelk, schapenmelk, paardenmelk en ezelinnenmelk
• zachte geiten- en schapenkaas
• chocolademelk, yoghurtdrink en fruitzuiveldranken zoals Rivella en Taksi
• smeltkaas, smeerkaas, buitenlandse kaas, verse kaas, hüttenkäse, cottage cheese. In Nederlandse harde kaas, zoals Goudse kaas, zit geen lactose. Dit komt doordat de lactose tijdens de rijping van de kaas volledig wordt afgebroken.
• yoghurt, kwark, kefir
• vla, pap, pudding, mousse
• slagroom, zure room en crème fraîche

Ook in geneesmiddelen, vitaminepreparaten en zoetjes kan lactose voorkomen. In deze producten wordt het meestal in zeer kleine hoeveelheden als vulmiddel gebruikt. Hiervan krijgen de meeste mensen met lactose-intolerantie dan ook geen klachten. Sommige geneesmiddelen zijn echter ook beschikbaar in een andere vorm zonder lactose.

Naast in zuivelproducten kan melksuiker ook voorkomen in producten waarin melk, melkpoeder of bepaalde bestanddelen uit melk zijn verwerkt. Dit staat vermeld op het etiket.

Wat houdt een lactose intolerantie in en wat zijn de bijhorende klachten?

De darm maakt het enzym lactase aan. Dit enzym breekt lactose af zodat dit kan worden verteerd en opgenomen door de darm. Bij een lactose intolerantie wordt er door de darm onvoldoende lactase aangemaakt waardoor lactose niet of onvoldoende wordt afgebroken. Niet iedereen ervaart hierbij klachten. Er kunnen klachten ontstaan als de darmbacteriën de niet-verteerde lactose in de darm afbreken. Daarbij komen extra veel gassen en darmprikkelende stoffen vrij. Dit zorgt voor buikkrampen en een waterige, schuimende ontlasting die een zure geur heeft.

Een lactose intolerantie is niet hetzelfde als een melkeiwitallergie.

Waarom kunnen deze klachten ontstaan na een gastric bypass?

Bij een gastric bypass wordt het eerste deel van de dunne darm omgeleid. Lactase wordt voor een deel aangemaakt in het eerste stuk darm wat wordt omgeleid bij operatie. Hierdoor kan het zijn dat de darm minder lactase aan gaat maken. Daarnaast komt een deel van de aangemaakte lactase,  net als de gal en pancreasenzymen, door de darmomleiding op een later deel van de darm bij de voeding terecht. Hierdoor is de afbraak van lactose soms sterk verminderd.

Wat te doen als je een lactose intolerantie vermoed?

Bespreek je buikklachten met je behandelend arts, huisarts of diëtist. Er kan op meerdere manieren worden onderzocht of er daadwerkelijk sprake is van een lactose intolerantie.

Er kan een waterstofademtest, Lactose Tolerantie Test of eliminatie provocatietest worden toegepast. Bij een eliminatie provocatietest wordt alle lactose weg gelaten uit de voeding en moet er al op korte termijn verbetering worden ondervonden.

Voor het stellen van deze diagnose kan het handig zijn om (van tevoren) een klachtendagboek bij te houden. Vermeld hierbij je voedingsinname en de buiklachten.

Waar moet je extra op letten bij een lactose intolerantie:

Wanneer is vastgesteld dat je een lactose intolerantie hebt, krijg je het advies om lactose weg te laten uit het voedingspatroon. Dit houdt echter wel in dat je veel eiwitrijke producten moet laten staan. Vervang een glas melk bij voorkeur niet voor plantaardige zuivel zoals soja, amandel of rijstmelk. Dit bevat minder eiwitten en daarnaast minder essentiële aminozuren: zie eiwitten na bariatrische chirurgie. Er zijn gelukkig steeds meer (verse) zuivelproducten op de markt die lactosevrij zijn. Ook in het koelvak van de supermarkten. Zo is er al lactose vrije melk, roomkaas en yoghurt te verkrijgen van Campina en Arla. Ook goed om te weten: de meeste PROTEIN producten van Melkunie zijn ook lactose vrij!

Je kunt, wanneer je geen klachten meer hebt, voorzichtig uitproberen hoeveel lactose je kunt verdragen. Sommige personen met een lactose intolerantie kunnen enkele zuivelproducten per dag gebruiken zonder klachten.

Ook kan het verschil uitmaken of je kiest voor zure melkproducten, zoals karnemelk/yoghurt/kwark. Deze producten worden vaak beter verdragen dan de zoete zuivelproducten, denk aan melk, vla en room.

Word je opgenomen in het ziekenhuis? Laat dan weten aan de verpleegkundige bij opname dat je een lactose intolerantie hebt zodat je een aangepast voedingsaanbod krijgt.

Lactasetabletten

Ga je een keertje uit eten en weet je niet wat de ingrediënten zijn? Of heb je gewoon eens zin in een bepaald product wat lactose bevat? Dan zou je ook een lactasetablet kunnen gebruiken. Dit kun je bij je diëtist of apotheek navragen. De meest bekende merken zijn Disolut en Kerutabs.